RÓWNY STATUS KOBIET I MĘŻCZYZN
DATY
1792 — wydanie Obrony praw kobiet (A Vindication of the Rights of Women) Mary Wollstonecraft. Zainspirowana ideami rewolucji francuskiej angielska autorka dowodziła, że wartości oświecenia powinny dotyczyć tak samo kobiet, jak i mężczyzn, ponieważ obie płcie na równi obdarzone są rozumem (naczelnym postulatem była edukacja dla kobiet).
1848 — w USA ogłoszono pierwszy manifest feministyczny (Deklaracja Sentymentów, Seneca Falls) wzorowany na amerykańskiej Deklaracji Niepodległości (odwołania do praw naturalnych i prawa do reprezentacji). Ówczesne feministki walczyły jednocześnie o zniesienie niewolnictwa.
1869 — twórca myśli liberalnej John Stuart Mill wydał dzieło pt. Poddaństwo kobiet. Mill wywodził ideę równości z etyki utylitaryzmu i dowodził, że sankcjonowana tradycją nierówność jest nie tylko niesprawiedliwa, ale stanowi stratę z punktu widzenia dobra ludzkości. Sytuację kobiet uważał za najlepszą miarę cywilizacji.
1891 — pierwsze odnotowane użycie słowa „feministka”.
1894 — pierwsze trzy kobiety rozpoczynają studia na Uniwersytecie Jagiellońskim.
1918 — kobiety w Polsce uzyskują bierne i czynne prawo wyborcze.
1921 — zapis w art. 12 Konstytucji RP z 1921 r. gwarantuje, iż prawo wybierania ma każdy obywatel bez różnicy płci, art. 13 przyznaje kobiecie prawa bierne, a 96 głosi, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa.
1926 — Irena Krzywicka i Tadeusz Boy-Żeleński publikują artykuły feministyczne w „Wiadomościach Literackich”.
1928 — w formule ślubnej zniesiono obietnicę posłuszeństwa żony wobec męża.
1956 — legalizacja aborcji z przyczyn społecznych (od 1932 r. kk zezwalał na aborcję z przyczyn medycznych i kryminalnych).
1989 — protesty wobec projektu zmiany liberalnej ustawy aborcyjnej, demonstracje w Warszawie, akcje zbierania podpisów pod listami do Sejmu w wielu miastach.
1991 — powołanie Parlamentarnej Grupy Kobiet.
1992 — ruch na rzecz referendum w sprawie ustawy aborcyjnej, ponad 1 milion podpisów zebranych w wielu miastach; uchwalenie kodeksu etyki lekarskiej umożliwiającego lekarzowi odmowę wykonania legalnej aborcji.
1993 — wprowadzenie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży znacznie ograniczającej legalność aborcji.
1995 — powstaje Urząd Pełnomocnika ds. Kobiet i Rodziny.
1996 — Sejm liberalizuje ustawę aborcyjną, dopuszczając aborcję ze względów społecznych. Powstanie podyplomowych Gender Studies na Uniwersytecie Warszawskim; nowelizacja kodeksu pracy, wpisanie zakazu dyskryminacji w pracy ze względu na płeć.
1997 — ponowne zaostrzenie ustawy aborcyjnej (wyrok Trybunału Konstytucyjnego). Uchwalenie przez rząd Krajowego Programu Działań na rzecz Kobiet do roku 2000 (na podstawie Platformy Działania i Deklaracji Pekińskiej). Likwidacja Urzędu Pełnomocnika Rządu do spraw Kobiet i Rodziny. Powołanie pełnomocnika rządu do spraw rodziny (Kazimierz Kapera).
1999 — sejmowa debata na temat ustawy o równym statusie (pierwsza z trzech kolejnych — ustawy nie ma do dziś).
2000 — sesja specjalna Zgromadzenia ONZ „Kobiety 2000: równość płci, rozwój i pokój w XXI w.” w Nowym Jorku. Konferencja dotyczyła postępów w realizacji Platformy Pekińskiej. Polskę reprezentował minister Jerzy Kropiwnicki. Pierwsza z dorocznych manif — demonstracji organizowanych przez Porozumienie Kobiet 8 Marca w Warszawie (pierwsza manifa pod hasłem „Demokracja bez kobiet to pół demokracji”; od 2005 r. manify współorganizuje Porozumienie Lesbijek LBT).
2001 — zmiana kodeksu pracy (m.in. wprowadzenie terminów „dyskryminacja pośrednia”, „molestowanie seksualne”). Rusza podyplomowe Gender Studies na Uniwersytecie Jagiellońskim.
2002 — powołanie Urzędu Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn. „List 100 kobiet”, list polskich intelektualistek i organizacji kobiecych do Parlamentu Europejskiego w sprawie nieprzestrzegania w Polsce praw reprodukcyjnych kobiet.
2003 — likwidacja Funduszu Alimentacyjnego.
2005 — Sejm znów odrzuca ustawę o równym statusie kobiet i mężczyzn. Wprowadzenie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (to sprawca przemocy ma opuścić mieszkanie zajmowane wspólnie z ofiarą; zakaz kontaktowania się sprawcy przemocy z osobą pokrzywdzoną). Likwidacja Urzędu i Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn.
2006 — powołanie departamentu ds. kobiet, rodziny i przeciwdziałania dyskryminacji przy Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.
